Kada u populaciji nema slučajnog parenja to nazivamo asortativno parenje (engl. assortative mating). Pozitivno asortativno parenje (križanje) je reprodukcija jedinki sličnih fenotipova, a suprotno od toga je negativno asortativno parenje.
Razmnožavanje genetički-srodnih jedinki (rođaci) je parenje u srodstvu (engl. inbreeding), dok je razmnožavanje nesrodnih jedinki parenje izvan srodstva (engl. outbreeding). U odsustvu drugih evolucijskih procesa obje vrste parenja ne utječu na frekvenciju alela u populaciji, ali mjenjaju odnos homozigotnih i heterozigotnih genotipova koji predviđa Hardy-Weinbergova jednadžba.
Parenje u srodstvu uključuje malu zalihu gena jer su jedinke genetički slične. U prirodnim populacijama takvo parenje općenito smanjuje fitness populacije jer homozigotni potomci imaju niži fitness. Snižavanje fitnessa ima za posljedicu smanjivanje veličine populacije. Na kraju parenje u srodstvu stvara homozigotne genotipove što može dovesti do smanjenja reproduktivnog uspjeha populacije. To nazivamo depresija (inbreeding depression).