Kod roda Drosophila paracentrične inverzije i translokacije čitavih krakova kromosoma bile su uključene u diferencijaciju vrsta.
Pericentrične inverzije su važne za pomak centromera što uzrokuje promjenu morfologije kromosoma; npr. metacentričan kromosom postaje zbog pericentrične inverzije akrocentričan (slika 9.15.).
9.15. Pericentrična inverzija u evoluciji kromosoma: iz metacentričnog u akrocentrični kromosom (crtež Renata Horvat)
Duplikacije su važne za nastanak novih gena (kod vinske mušice, miša, čovjeka: npr. geni za deuteranopiju i protanopiju; geni za globine i dr.).
Vrlo često srodne vrste imaju različiti broj kromosoma, ali nema razlike u količini DNA; razlog tomu je Robertsonova translokacija kojom iz dva akrocentrična kromosoma recipročnom translokacijom dužih krakova nastane jedan metacentrični kromosom (redukcija broja kromosoma). Čovjek ima 46 kromosoma, a čimpanza 48. Imaju zajedničkog pretka što dokazuje i velika sličnost u DNA-sekvenciji i proteinima. Razlika u broju kromosoma pripisuje se upravo Robertsonovoj translokaciji koja obuhvaća akrocentrične kromosome.
Ostale razlike u kromosomskim komplementima čimpanze i čovjeka mogu se pripisati pericentričnim i paracentričnim inverzijama.
Citolozi koji istražuju kariotip određene vrste najčešće broje krakove kromosoma, a ne čitave kromosome radi točnijeg rezultata.